Afyon İş Hukuku

Ahbaplık (Özet) : Ahbaplık, her şeyden önce bir düzen demektir. Fakat hukukun öngördüğü düzen, çalışarak gerçekleneşeli bir düzen değildir. Ahbaplık, toplum içinde insanoğluın harbiden kesinlikle davrandıklarını değil, kesinlikle davranmaları gerektiğini gösterir. Ahbaplık, kendisine uyulmak ve uygulanmak bağırsakin vardır. Hak kıymeti dolayısıyla, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene vurunmak, içtimai hayatın gerçekleşmesini hazırlamak lüzum. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Ahbaplık düzeni, doğduğu andan itibaren bireyin karşıtsına ikrar edilmesi ve uyulması müstelzim, mutlak tamam kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kadar, onlara aykırı bir yönde de kullanabilir. Bu nedenle toplum içinde insanoğluın seçenek ve davranışlarının tüze kurallarına uymaması, her saat mümkündür. “İşte tüze, beşer davranışlarını değerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana gelen bir tip, bir bütündür.” İnsan-beşer, beşer-tabiat ilişkilerinin insanlığın hissedar çıkarı ve huzuru bağırsakin evrensel ilkelerle güvence şeşna hileınmasıdır. Ahbaplık, adamlık seviyesi bağırsakin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birşunca kuruntu ortaya atıktır. Bunlar kaynağı: tanrı, klas çıkarları, toplum sözleşmesi, tabiat ve insanoğlu olarak belirten fikirlerdir. Ahbaplık Nedir Ahbaplık, toplumun genel menfaatini yahut fertlerin ve toplumun hissedar iyiliğini hazırlamak maksadıyla konulan ve umum gücüyle desteklenen kaide, doğruluk ve seçimın hepsidür. Daha geniş bir teşhismıyla tüze, adalete yönelmiş içtimai evetşlakin düzenidir. Ahbaplık Söz Mealı Ahbaplık kelimesi Arabi “doğruluk” kökünden hasılat ve doğruluk kelimesinin çoğşanlı olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Arapçda “doğruluk” kelimesinin çoğşanlı “ah’kak”tır. Türk Anahtar Kurumu’na bakılırsa tüze kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım güçlükleü belirleyen yasaların hepsidür”. Bunun haricinde hukukun “haklar” medlulı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, hukuk medlulında da kullanılır. Uygulayım Mealı Ahbaplık dönemden döneme değişmiş olduğu bağırsakin hala doyurucu bir teşhism mimarilamamıştır. Kant “Ahbaplıkçular hala hukukun teşhismını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok ikrar edilen teşhismı ise: “Belli başlı bir zamanda mukannen bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması devlet zoruna (müeyyide) rabıtalanmış kurallar hepsidür.” Bilimsel bir disiplin olarak tüze, kendi içinde temel olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun kişiler arası ilişkileri süje alan kısmına Özel Ahbaplık, kişiler ile devlet yahut devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Halk Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Ahbaplık, Kâr Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna mukabele Esas Hukuku, Ukubet Hukuku ve İdare Hukuku umum hukukunun çıbanlıca ast dallarıdır. Ahbaplık Kuralları ve Özellikleri Hukuku başka toplumu regülatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik devlet tarafından güvenceye hileınmış ve cebri yaptırımlara mevla olmasıdır. Ahbaplık kuralları beşer davranışlarını düzenler ve bulunmuş olduğu toplumun bedel yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği yardımıyla model nitelikteki tam durumlarda uygulanması esenlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Ahbaplık alanında yaptırım umum gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek bağırsakin kullanılır. Ahbaplık düzenini esenlamayı ve korumayı lakinçlayan yaptırımlar gene tüze düzeninin öngördüğü şekilde yerine getirilir. Maddi ve tinsel yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken tinsel yaptırımlar bu durumları çelmek bağırsakin kullanılır. Ukubet hukukunda ölüm, mahpus ve tıkır cezaları; esas hukukunda siyasetten men, kelepir kapatma; mevhibe hukukunda mevhibe ve gümrüksüzçılık cezaları kadar muaddel tüze dallarında muaddel yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile ilgili çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; şuuri bir irade olarak gharabelik kuramlar, irade dışı olarak gharabelik kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların bazılar felsefik değil ortaya konduğu dönemin problemlerını çözmek yahut siyasal fikirleri tüze biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali adalet olan tüze, genel olarak şu şekilde teşhismlanabilir: “Ahbaplık, adalete yönelmiş içtimai bir evetşlakin düzenidir.” Bu teşhismdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu yerine getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, uygulamalı yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun içtimai hayatı düzenleyip insanoğluın barış ve asayiş içinde bir arada evetşamalarını esenlamaktır. 2. Tatbik Yarar (Toplumsal İhtiyaçların Hakkındalanması) Hukukun uygulamalı amacını, içtimai gerçeklik belirler. Ahbaplık bu fonksiyonu ile toplum içinde canlı insanoğluın, birbirleri ile oluşturmak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanın mimarisından meydana gelen gereksinimlerinı karşıtlamaya çhileışır. Ahbaplık bu fonksiyonu ile doğum, izdivaç, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Hiçbir tüze düzeni hayatın temel gerçeklerini görmezden gelemez. Ahbaplık düzeni, insanın natürel mimarisına ve bundan sonra gelen ihtiyaçlarına yaraşıklı tutulmak zorundadır. Ahbaplık önemli ölçüde, soylu erki gerçeklere de sınırlanmışdır; soylu erki gereksemelara uymalı ve onları karşıtlamalıdır. 3. Hak Ahbaplık bu fonksiyonu ile mukannen bir yapılanma şeşna aldığı içtimai ihtiyaçları, özü salt bir muadelet düşüncesi olan adalet ölçüsüne vurarak başlıca kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En kısaltarak teşhismıyla adalet, “bir muadelet düşüncesi”dir. “Hak, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) tutulmak üzere iki muaddel anlamda kullanılır. Hak haddizatında ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, erdem, fazilet medlulında zatî bir özelliği deyimler. Isim her saat haklı olana yönelir, her insana kendine düşeni toka etmek uğrunda baki ve değaksiyonmez bir çaba gösterir. İşte bu seçenek ve çabayı gösteren adalet, özne (süje) ile ilgili oluşundan ötürü öznel (sübjektif) adalet olarak nitelenir. Bir erdem olan öznel adaletin haricinde ve ondan önce nesnel (objektif) bir adalet kavramı vardır. Nesnel adalet, kişinin bir özelliğini değil, kişilerin konkre durumlarda gerçekleştireceği takanak biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte tüze alanında hukuki bedel olarak hanek konusu olan adalet de, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü tüze, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve idraklanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar hepsidür.” Cemiyet bağırsakindeki davranış ve ilişkilerin değerlendirilmelerini bağırsakeren kurallar tamü olarak tüze, bu değerlendirmelerde adalet ölçüsünü kullandığı ve harcamak durumunda bulunmuş olduğuna bakılırsa, adaletin böylecene, hukukun da bir değerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Ahbaplık normlarında adalet acaba ne ölçüde yansıtılmıştır ? Bulunan tüze ne denli adaletlidir ? İşte burada kanun üstü adalet kavramı ortaya çıkmaktadır. Bu, tüm tüze sistemine ve sistemlerine hâkim kâin, nesnel ve salt bir bedel niteliğindeki adalettir. Ahbaplık bir toplum düzenini bağırsakerir. Hukukun varlık sebebi de adalettir; icap mevcut düzeni himaye etmek, gerekse onu değaksiyontirmeyi meşrulaştırmak bağırsakin her saat adalete çıbanvurulur. Nesnel ve kanun üstü adalet hukukta karşıtmıza oturmuş tüze düzenlerinin birincil örneği, olması müstelzim tüze medlulında tüze idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile adalet, mevcut tüze düzenlerinin kendisine yaraşıklı olup olmadığı açısından bir bedel ve yorum ölçüsü evet. Gene bu özelliği ile adalet, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun gerçekleştirmek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile yapıcı ve olumsuz karşıtlıklı ilişkilerde kâin bu üç fonksiyon istikrar içinde olduklarında, adil bir tüze düzeninin gerçekleşmesi esenlanır. Alışılagelen olarak tüm tüze normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak tüze, hem adaleti gerçekleştirecek, hem içtimai evetşlakin uyacak, hem de bu içtimai hayatın barış içinde sürebilmesi bağırsakin bir düzen görünümünü esenlamaya çhileışacaktır.

afyon iş hukuku